Đăng nhập tài khoản

Em bé bị vàng da là một trong những vấn đề thường gặp khi mới sinh. Thông thường, vàng da ở trẻ sơ sinh không gây nguy hiểm và sẽ tự giảm đi sau vài tuần. Tuy nhiên, trong trường hợp hiếm, vàng da có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời. Vì vậy, mẹ nên hiểu rõ về vàng da ở trẻ sơ sinh do đâu và cách điều trị.

Hiện tượng vàng da ở trẻ sơ sinh là gì?

Bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh là một tình trạng phổ biến, đặc biệt thường xảy ra ở trẻ sinh non hoặc trẻ sơ sinh đủ tháng. Biểu hiện vàng da thường xuất hiện trong vòng 2-3 ngày sau khi trẻ chào đời. Tình trạng này xuất phát từ sự tích tụ của chất bilirubin màu vàng, được sản xuất trong quá trình phân hủy tế bào hồng cầu, một quá trình tự nhiên của cơ thể. 

Trong trẻ sơ sinh, tế bào hồng cầu thường phá hủy và tái tạo nhanh chóng. Khi hồng cầu bị phá hủy, hemoglobin sẽ được giải phóng và biến thành bilirubin. Tuy nhiên, quá trình này diễn ra nhanh hơn so với khả năng của gan trẻ sơ sinh, do đó, bilirubin không được chuyển hóa và loại bỏ khỏi cơ thể qua nước tiểu và phân một cách hiệu quả. Điều này dẫn đến tăng nồng độ bilirubin trong máu và khiến cho da trẻ sơ sinh bắt đầu có biểu hiện vàng. Tình trạng này được gọi là vàng da sơ sinh sinh lý.

Trong hầu hết các trường hợp, vàng da sơ sinh sinh lý sẽ tự giảm đi sau khi gan của trẻ phát triển (thường sau khoảng 2 tuần đầu đời) và khi trẻ bắt đầu ăn uống. 

Hình ảnh trẻ sơ sinh bị vàng da (Nguồn: Internet)

Các loại vàng da ở trẻ sơ sinh

Có hai loại chính của bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh:

• Vàng da sinh lý: Đây là một hiện tượng phổ biến ở trẻ sơ sinh, không gây nguy hiểm và thường tự giảm sau khoảng 2 tuần, xuất hiện trên vùng mặt, cổ, ngực, phần bụng phía trên rốn, và không đi kèm với các triệu chứng nguy hiểm.

• Vàng da bệnh lý: Trẻ bị vàng da bệnh lý không chỉ bị vàng da ở vùng mặt và mắt, mà còn lan ra nhiều khu vực khác trên cơ thể như cánh tay, bụng, chân, và có thể đi kèm với các triệu chứng như nôn mửa, sốt cao, khóc liên tục, ngừng bú, hoặc phân bạc màu.

Bố mẹ cần lưu ý rằng nên đưa em bé bị vàng da đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và xác định liệu trẻ cần điều trị hay không.

Em bé bị vàng da do nguyên nhân nào?

Nguyên nhân gây ra bệnh vàng da sơ sinh bao gồm:

• Trẻ sơ sinh non hoặc sinh sớm: Trẻ sơ sinh mà được sinh ra trước tuần thứ 37 của thai kỳ có nguy cơ cao hơn bị vàng da sơ sinh.

• Dinh dưỡng: Trẻ sơ sinh không được cung cấp đủ lượng sữa mẹ hoặc sữa bột cũng có nguy cơ tăng cường mắc vàng da sơ sinh.

• Kháng thể và nhóm máu không tương thích: Trường hợp trẻ sơ sinh có kháng thể và nhóm máu không tương thích với mẹ, ví dụ như nhóm máu Rh hoặc ABO không tương thích, có thể gây phá hủy tế bào hồng cầu và tăng bilirubin ở trẻ sơ sinh.

Ngoài ra, còn có các nguyên nhân khác có thể gây vàng da sơ sinh do bệnh lý bao gồm:

• Bầm tím khi sinh hoặc xuất huyết nội: Các vết bầm tím khi sinh hoặc xuất huyết nội có thể gây ra tăng bilirubin ở trẻ sơ sinh.

• Bệnh lý về gan và mật: Bệnh lý gan hoặc mật có thể gây ra sự cản trở trong quá trình loại bỏ bilirubin khỏi cơ thể.

• Nhiễm trùng và nhiễm trùng máu: Nhiễm trùng hoặc nhiễm trùng máu có thể làm tăng sản xuất bilirubin hoặc làm giảm khả năng gan xử lý bilirubin.

• Thiếu hụt enzyme: Một số trẻ sơ sinh có thể thiếu enzyme quan trọng để xử lý bilirubin.

• Các sự bất thường về tế bào hồng cầu: Những sự bất thường trong tế bào hồng cầu có thể làm tăng nguy cơ vàng da ở trẻ sơ sinh.

Trẻ bị vàng da có thể do nguyên nhân sinh lý hoặc bệnh lý (Nguồn: Internet)

Em bé bị vàng da bao lâu thì hết?

Thông thường, trẻ sơ sinh đủ tháng mắc vàng da sinh lý sẽ tự khỏi trong vòng 7 ngày, trong khi trẻ sơ sinh non tháng có thể cần tới 2 tuần để hết vàng da sinh lý. Tuy nhiên, thời gian này có thể biến đổi tùy thuộc vào mức độ bilirubin trong cơ thể trẻ và khả năng hoạt động của gan của bé.

Nếu vàng da ở trẻ kéo dài hơn 2 tuần mà không thấy dấu hiệu cải thiện, cha mẹ nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán và hỗ trợ điều trị sớm. Điều này cực kỳ quan trọng vì có thể trẻ đang mắc vàng da bệnh lý.

Các phương pháp điều trị vàng da ở trẻ sơ sinh

• Chiếu đèn: Sử dụng rộng rãi, hiệu quả và an toàn bằng cách áp dụng ánh sáng để chuyển bilirubin tự do thành các dạng dễ thải qua đường nước tiểu và phân. Trẻ sơ sinh sẽ được đặt dưới ánh đèn trong tình trạng chỉ mặc tã và mắt trẻ được bảo vệ kỹ lưỡng.

• Thay-truyền máu: Được thực hiện đối với các trường hợp nặng, khi vàng da lan rộng và gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh hoặc chỉ số bilirubin rất cao, trên 20mg%, đồng thời trẻ có những biểu hiện như ngủ nhiều, từ chối bú. Phương pháp này giúp loại bỏ bilirubin bằng cách thay máu của trẻ bằng máu tươi khác.

• Truyền Globulin miễn dịch tiêm tĩnh mạch (IVIg): Được áp dụng khi trẻ bị tán huyết miễn dịch do bất đồng nhóm máu với mẹ, dẫn đến tình trạng vàng da nặng. IVIg giúp ngăn chặn sự tấn công của kháng thể đối với hồng cầu, từ đó điều trị vàng da ở trẻ và giảm nguy cơ cần phải thực hiện thay máu.

Chiếu đèn là một cách điều trị em bé bị vàng da (Nguồn: Internet)

Phía trên là những thông tin về bệnh vàng da ở trẻ sơ sinh cũng như cách xử lý. Nhìn chung, bố mẹ khi phát hiện tình trạng này cần đưa bé đến bệnh viện thăm khám, xác định loại vàng da sinh lý/bệnh lý để có phương án điều trị phù hợp nhất. Ngoài ra, bố mẹ có thể tham khảo thêm các bài viết chăm sóc bé khác trong Góc Làm Mẹ.

**Lưu ý: Nội dung bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Nếu bạn mong muốn được tư vấn, bạn vui lòng hẹn gặp bác sĩ chuyên khoa.

Xem thêm:

> Sự phát triển của trẻ mới sinh có gì thú vị?

> Cách hạ sốt cho trẻ sơ sinh lâu ngày không khỏi